Angiogeneza a nowotwory
Monika Mach | 2004-10-22
Angoigeneza jest procesem regulowanym przez szereg czynników, aktywujących lub hamujących podziały komórek endotelialnych (ang. vascular endothelial cells). Zwykle poziom inhibitorów angiogenezy jest większy, hamując podziały komórek i wzrost naczyń.
Niestety angiogeneza jest także procesem, który umożliwia wzrost i rozwój nowotworów.
---
Ogólnie tworzenie nowych naczyń krwionośnych określane jest terminem angiogeneza (ang. angiogenesis).
Powstawanie sieci nowych naczyń krwionośnych jest procesem złożonym, zachodzącym w szczególnych etapach życia człowieka. W rozwoju embrionalnym zachodzi waskulogeneza (ang. vasculogenesis) czyli tworzenie pierwotnej sieci komórek endotelialnych (ang. vascular endothelial cells), z komórek macierzystych. Będą one tworzyć podstawę głównych naczyń krwionośnych. Później, w procesie angiogenezy powstają mniejsze naczynia i kapilary, tworzące razem rozbudowany system zaopatrujący w tlen i składniki odżywcze każdą komórkę ciała. W wyniku zaś asteriogenezy ściany naczyń krwionośnych powiększają swoje rozmiary. W dorosłym życiu proces angiogenezy zachodzi dość rzadko np. podczas gojenia ran skaleczenia oraz podczas miesiączkowania u kobiet.
Angoigeneza jest procesem regulowanym przez szereg czynników, aktywujących lub hamujących podziały komórek endotelialnych (ang. vascular endothelial cells). Zwykle poziom inhibitorów angiogenezy jest większy, hamując podziały komórek i wzrost naczyń.
Niestety angiogeneza jest także procesem, który umożliwia wzrost i rozwój nowotworów.
Ponieważ komórki nowotworowe, tak samo jak normalnie komórki, potrzebują do prawidłowego funkcjonowania tlenu oraz składników odżywczych, tworzenie naczyń krwionośnych wokół guza jest procesem warunkującym jego dalszy wzrost. Wyizolowany guz nowotworowy może osiągnąć rozmiar około 1-2 mm. Czynnikiem ograniczającym jego rozwój oraz zdolność do metastazy jest angiogeneza. Niedotlenienie komórek (ang. hypoxia) prowadzi do tworzenia naczyń krwionośnych poprzez produkcję przez komórki nowotworowe białek aktywujących ten proces. Hipoksja może także prowadzić do apoptozy, więc równowaga między śmiercią komórki a aktywacją angiogenezy jest krytycznym czynnikiem warunkującym dalszy rozwój nowotworu.
Blokując proces angiogenezy można by było powstrzymać komórki nowotworowe przed dalszym wzrostem i metastazją (przeciwstawić się przerzutom). Obecnie istnieje szereg leków, które na różnych etapach angiogenezy hamują ten proces. Ogólnie można je podzielić na bezpośrednie (hamujące odpowiedź komórek endotelialnych na czynniki aktywujące angiogenezę) oraz pośrednie (które blokują ekspresję pro-angigenetycznych protein i ich aktywność). Wiele z tych leków jest jeszcze na etapie badań labolatoryjnych ale miejmy nadzieje, że duże zainteresowanie związkiem angiogenezy z rozwojem guza nowotworowego szybko pozwoli otrzymać lek, który skutecznie zachamuje nowotworzenie już we wczesnym stadium.
Więcej informacji:
„Clinical translation of angiogenesis inhibitors” Nature, volume 2, october 2002