Apoptoza

Ola |

DNA wszystkich komórek posiada informację niezbędną do przeprowadzenia procesu apoptozy czyli tzw. samodestrukcji komórki.

Takie akty samozniszczenia są czymś całkowicie normalnym. Dochodzi do nich w czasie rozwoju zarodkowego np. podczas zanikania błony pławnej między palcami człowieka, czy też podczas eliminacji limfocytów T rozpoznających własne antygeny. Apoptoza ma też miejsce w dorosłych organizmach umożliwiając np. utrzymanie stałej liczby komórek w poszczególnych narządach. W ten sposób mogą też być usuwane potencjalnie niebezpiecznie komórki jak np. te zakażone wirusami, posiadające uszkodzone DNA lub nawet komórki nowotworowe.

Podczas apoptozy następuje kurczenie się komórek, zagęszczenie chromatyny a w efekcie do fragmentacji komórki – powstają tzw. ciałka apoptyczne zawierające fragmenty jądra komórkowego. Takie pofragmentowane elementy komórki zostają wchłonięte przez komórki sąsiednie na drodze fagocytozy.

W procesie apoptozy udział biorą enzymy z rodziny ICE (interleukin -1-beta-converting enzyme) nazywane też kaspazami. Występują one w komórce jako proenzymy, które aktywują wzajemnie same siebie oraz inne enzymy, a to z kolei prowadzi do uszkodzenia białek cytoszkieletu, enzymów jądrowych oraz do cięcia DNA między poszczególnymi nukleosomami. Aktywacja kaspaz zależna jest z kolei od innych białek z rodziny Bcl-2. W skład tych ostatnich wchodzą zarówno enzymy aktywujące jak i hamujące działanie kaspaz, a tym samym regulujące występowanie apoptozy. I to właśnie równowaga między tymi grupami białek decyduje o wystąpieniu apoptozy.