Artykuły i publikacje

Teoria pochodzenia życia

Michał Surma | 2005-12-16

Pierwszą skamielinę komórki prokariotycznej odnaleziono w skałach liczących 3,5 miliarda lat. Ta datę obecnie uznaje się za początek życia na Ziemi. Jednak jak na nagiej planecie, bez śladów tlenu o powierzchni będącej ciągle naświetlanej promieniowaniem ultrafioletowym, w wysokiej temperaturze powstały pierwsze komórki? Obecnie najpopularniejsza i najbardziej prawdopodobna jest teoria "prazupy". W latach pięćdziesiątych została ona sprawdzona przez Miller’a i Urey’a. Na podstawie badań geofizycznych ustalono, że ówczesna atmosfera składała się w głównej mierze z azotu, wodoru, pary wodnej, amoniaku, metanu, tlenków węgla, siarkowodoru. Powierzchnia planety była pokryta praoceanem, a gazy te były w ciągłej cyrkulacji. Atmosferę przeszywały ciągłe wyładowania atmosferyczne. W takich warunkach proste cząsteczki nieorganiczne wykazują samorzutną tendencję do łączenia się w dużo bardziej skomplikowane związki.

Moralne i ewolucyjne aspekty genetyki człowieka

Marta Migocka | 2005-12-16

Nasuwa się pytanie, czy w najbliższej przyszłości technologia genetyczna i terapie genowe nie zostaną wykorzystane do poprawiania pewnych zmiennych cech ludzi np. urody, siły fizycznej, zdolności intelektualnych, zwiększenia wzrostu czy zmiany koloru oczu. Czy rodzice będą mogli "zaprojektować" swoje potomstwo? Perspektywy mogą być dla niektórych kuszące, poniesienie kosztów takiej manipulacji byłyby inwestycją na całe życie. Wkraczamy tu w obszar wolności osobistej człowieka, dziecka. Pojawia się pytanie czy mamy prawo do tego aby jego niepowtarzalna osobowość była z góry zdeterminowana. Być może powstaną technologie pozwalające zmieniać pewne cech osobnicze już w organizmach dorosłych, podobnie jak to ma miejsce podczas prób leczenia chorób genetycznych za pomocą terapii genowych. Zakładając, że w całkowitej zgodzie ze swoją naturą każdy człowiek chce być zdrowy i szczęśliwy oraz pragnie wolności działania, można zastanowić się w jakich granicach umieścić możliwość "genetycznego udoskonalenia" jednostki.

Ewolucja genomu człowieka

Justyna Sosna | 2005-08-27

Zrozumienie genetycznych podstaw cech, które różnią ludzi od innych naczelnych jest jednym z największych wyzwań dla współczesnej genomiki ewolucyjnej. Genetyczna architektura genomu człowieka jest źródłem dowodów na unikalne zdarzenia molekularne w ewolucji człowieka. Analizy pozwoliły odkryć i sklasyfikować zmiany w milionach par zasad ludzkiego genomu, które przyczyniły się do ewolucji cech człowieka po specjacji linii Homo i Pan 5–7 milionów lat temu. Trzy modele pochodzenia ludzkości: ‘out of Africa’, model ”wypierania” i model „multiregionalny” przedstawiają różnorodne teorie i założenia, dotyczące chronologicznego porządku, czasu zdarzeń, przyczyn powstania danych cech hominidów. Ewolucja ludzi przedstawia ciąg powtórzonych zdarzeń specjacyjnych i morfologicznych zmian, począwszy od hominidowych przodków przez Australopithecus do Homo habilis, H. erectus, H. sapiens.

Bioterroryzm - broń biologiczna

Anna - Karina Kaczorowska | 2005-06-16

Historia stosowania broni biologicznej. Istota bioterroryzmu. Czynniki zakaźne, które potencjalnie mogą być użyte jako broń biologiczna. Egzotoksyny wytwarzane przez bakterie Bacillus anthracis oraz Clostridium botulinum. Zagrożenia związane z zakażeniem tularemią. Zagrożenia związane z zakażeniem dżumą i cholerą. Wirusowe gorączki krwotoczne. Wirus ospy. Inne substancje biologiczne, które potencjalne mogą być wykorzystane jako broń biologiczna. Organizacje powołane do walki z terroryzmem, akty prawne związane z eliminacją broni biologicznej. Światowy monitoring zakażeń. Schemat postępowania w przypadku zajścia ataku bioterrorystycznego w Polsce. Zagadnienia związane z rozpoznaniem ataku bioterrorystycznego. Współczesnetechniki diagnostyczne. Przeciwdziałanie skutkom użycia broni biologicznej. Szczepienia.

Prawo wyboru - Biobezpieczeństwo biotechnologii - GMO - MON 810

Świat Nauki: Tomasz Twardowski | 2005-05-06

Aby społeczeństwo mogło wybierać, konieczna jest solidna, elementarna wiedza Biobezpieczeństwo biotechnologii jest przedmiotem gorących sporów i dyskusji w krajach UE. Ostatnia decyzja Komisji Europejskiej zezwalająca na uprawianie 17 odmian kukurydzy MON 810 spowodowała, że w Polsce rozgorzały polemiki dotyczące stosowania GMO w rolnictwie. Kukurydza MON 810 jest odmianą transgeniczną, do której wprowadzono gen pochodzenia bakteryjnego (Bacillus thuringiensis), kodujący biosyntezę białka Bt, czyli czynnika odpowiedzialnego za uodpornienie kukurydzy na wiele owadów pasożytniczych, jak np. występująca już coraz częściej w Polsce omacnica prosowianka. Na podstawie zezwolenia Komisji Europejskiej (z 9.09.04.), można uprawiać tę kukurydzę w całej Unii.

Klonowanie po polsku - rozmowa z prof. dr. Jackiem A. Modlińskim, kierownikiem Zakładu Embriologii Doświadczalnej w Instytucie Genetyki i Hodowli Zwierząt PAN w Jastrzębcu

Sprawy Nauki: Hanna Lewandowska | 2005-04-16

O klonowaniu mówi się głośno i dużo od narodzin słynnej owcy Dolly, a więc od 1997 roku. Jej przyjście na świat było jednak nie początkiem lecz ukoronowaniem długotrwałych wcześniejszych badań. Od jak dawna zajmuje się Pan tą problematyką badawczą? – Od bardzo dawna. Pod koniec lat 60. rozpocząłem pracę w Zakładzie Embriologii Uniwersytetu Warszawskiego kierowanym przez światowej sławy embriologa prof. Andrzeja K. Tarkowskiego. Problematyką klonowania zająłem się w latach 70. Już wówczas mówiono o możliwości klonowania płazów, podejmowano na świecie nieśmiałe próby powtórzenia podobnych badań na ssakach, ale bez powodzenia. Uznano, że jest to po prostu niemożliwe. Myśmy natomiast podejmowali wówczas dość ryzykowne i śmiałe badania. W naszym Zakładzie miały miejsce pierwsze, udane próby tworzenia chimer ssaczych, trwały badania nad partenogenezą ssaków, analizowano możliwości rozwojowe pojedynczych komórek wczesnych zarodków ssaków.

Liposomy jako alternatywna forma leków przeciwnowotworowych

Ania Dudka | 2005-03-05

Liposomy to zamknięte struktury uzyskiwane podczas hydratacji fosfolipidów. Są zbudowane z takich samych składników lipidowych co błony biologiczne. Liposomy można budować z wielu typów lipidów i wykorzystywać je jako modele w badaniach właściwości błon biologicznych. Cechą charakterystyczną liposomów jest spontaniczne tworzenie pęcherzyków, w których można zamykać różne roztwory. Dzięki temu liposomy znalazły zastosowanie w medycynie. Są wykorzystywane do zamykania leków, przeciwciał, antygenów, kwasów nukleinowych, a nawet całych chromosomów.

Ewolucja ukierunkowana białek - Tworzenie i optymalizacja funkcji białek

Filip Gołębiowski | 2005-02-23

Poniższy artykuł opisuje ewolucyjne podejście w inżynierii białka, znane jako ewolucja ukierunkowana. Pozwala to na szybkie i stosunkowo łatwe otrzymanie białka o pożądanych cechach. Metoda ta jest wykorzystywana przez placówki naukowe i firmy biotechnologiczne, w celu tworzenia i optymalizacji funkcji białek. Opisuję tu ideę ewolucji ukierunkowanej białek, podaję zwięzły opis wybranych metod, oraz przedstawiam komercyjne i akademickie przykłady wykorzystania.

Białka adhezyjne w komórkach nowotworowych

Monika Mach | 2005-01-21

Adhezja komórek odgrywa kluczowa rolę w regulacji takich procesów jak wzrost, różnicowanie się i migracja komórki. Białka odpowiedzialne za adhezje tzw. CAMs (ang. cellular adhesion molecules) pośredniczą w oddziaływaniach między komórkami oraz między komórkami a macierzą międzykomórkową. Dotychczas zidentyfikowano ponad 50 białek biorących udział w adhezji, są to: integryny, selektyny, kadheryny oraz immunopodobne CAMs-Ig. Każda z tych białkowych rodzin posiada charakterystyczne motywy budowy, jak również różni się pełnionymi funkcjami w adhezji komórek, udziałem w tworzeniu ognisk kontaktowych, pasów adhezyjnych, desmosomów czy hemidesmosomów. Należy także nadmienić, że w tworzeniu połączeń zakotwiczonych zaangażowane są również elementy szkieletu komórkowego: filamenty aktynowe oraz filamenty pośrednie.

Dystrofina i jej mutacje - jeden gen, kilka białek i wiele fenotypów - Podstawy molekularne dystrofii mięśniowych Duchennea i Beckera

Anna Dudka | 2005-01-06

Dystrofina jest białkiem kodowanym przez gen leżący na chromosomie X. Opisano wiele mutacji występujących w tym genie, z których większość zmienia ekspresję dystrofiny w komórce. Mutacje te wywołują choroby zwane dystrofiami mięśniowymi Duchenne’a i Becker’a. Jest jeszcze kilka innych tkanek, w których występują izoformy dystrofiny, takie jak tkanka nerwowa czy siatkówka oka. Mutacja jednej z izoform dystrofiny występującej w mięśniach serca powodują kardiomiopatie. Mnogość fenotypów nauczyła naukowców wiele na temat funkcji dystrofiny, jej istotnego znaczenia w komórce, a także niezwykłej roli regulacji ekspresji genów.

1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 •