Artyku³y i publikacje
Einstein Biotechnologiem? Teorie Einsteina w biologii i medycynie
Przemys³aw Rychlik | 2004-04-05
Einstein przez wiêkszo¶æ ludzi uwa¿any jest za cz³owieka, który by³ twórc± teorii wzglêdno¶ci, teorii wyja¶niaj±cej prawa dzia³ania wszech¶wiata na poziomie kosmosu. Jest ona fundamentem kosmologii, ale przeciêtny cz³owiek nie dostrzega jej dzia³ania, gdy¿ odnosi siê ona do wielkich prêdko¶ci i ogromnych mas. Jednak prawda jest inna, bez Einsteina i jego teorii nie by³oby takich urz±dzeñ jak odtwarzacze DVD czy fotokomórki w drzwiach. Paradoksem jest, ¿e Einstein jest równie¿ opok± dla niektórych metod badawczych w biologii i mo¿e pomóc nam w leczeniu chorób. Poni¿ej przedstawiam wszystkie istotne odkrycia Einsteina oraz te, które wykorzystuje siê dzi¶ w biologii i medycynie.
Izolacja DNA plazmidowego metod± lizy alkalicznej
Filip Go³êbiowski | 2004-04-03
Metoda lizy alkalicznej s³u¿y do izolacji DNA plazmidowego z komórek bakteryjnych. Metoda pozwala na otrzymanie dobrze oczyszczonego materia³u. W pierwszej kolejno¶ci zachodzi liza komórek bakteryjnych, denaturacja bia³ek, oraz DNA. W drugim etapie "pokomórkowy gruz" jest str±cany, a w roztworze pozostaj± cz±steczki plazmidów. Metoda, podczas oddzielania DNA plazmidowego, wykorzystuje ró¿nicê w zdolno¶ci do renaturacji plazmidów i chromosomu bakteryjnego. To pierwsze ulega szybkiej renaturacji po usuniêciu czynnika denaturuj±cego (w tym wypadku zneutralizowaniu alkalicznego pH) i jest to trzeci etap procedury. Otrzymany plazmid mo¿e byæ oczyszczany na przystosowanych do tego minikolumnach, lub precypitowany w alkoholu w celu przechowania. Metoda jest szybka i prosta w wykonaniu, przez co sta³a siê popularnym sposobem uzyskiwania oczyszczonego plazmidu z komórek bakteryjnych.
Jak rzetelnie informowaæ o GMO?
Piotr Kossobudzki | 2004-03-02
Referat przedstawiony na konferencji: "Czy chcemy ¿yæ z GMO? Aspekty gospodarcze, ekologiczne i etyczne stosowania produktów GMO." - marzec 2004 Problem organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO) od dawna nie jest ju¿ tylko spraw± naukowców. Jednak mimo, ¿e GMO rosn± na milionach hektarów pól i s± powszechnie stosowane w farmacji oraz produkcji ¿ywno¶ci, to in¿ynieria genetyczna budzi wiele kontrowersji. Debata na temat zastosowañ in¿ynierii genetycznej trwa nie tylko w Europie - narasta równie¿ w “pro-genetycznie” nastawionej Ameryce Pó³nocnej. Sêk w tym, ¿e najczê¶ciej nie jest prowadzona w prawid³owy sposób.
Reaktory mikrobiologiczne
Anna Dudka, Monika Mach | 2004-01-06
BioTECHNOLOGIA to nie tylko praca w laboratorium, ale tak¿e wprowadzanie nowych TECHNOLOGII do przemys³u, powiêkszanie skali i prowadzenie procesów w bioreaktorach. Mikroorganizmy wykorzystywane tak czêsto na skalê laboratoryjn± s± równie¿ podstaw± w produkcji przemys³owej. My, jako biotechnolodzy pracuj±cy w laboratorium powinni¶my pamiêtaæ o szerokim zastosowaniu tych¿e organizmów do otrzymywania produktów powszechnego u¿ytku, takich jak szczepionki, antybiotyki, produkty spo¿ywcze jak jogurty, sery, piwo, wino, pasze i wiele innych. Jednocze¶nie musimy byæ ¶wiadomi problemów jakie niesie ze sob± powiêkszanie skali i optymalizacja procesów mikrobiologicznych w bioreaktorach. Nie jest ³atwo „prze³o¿yæ” warunki laboratoryjne na skalê przemys³ow±. W tym krótkim artykule staramy siê przedstawiæ jedynie niektóre aspekty, na które trzeba zwróciæ uwagê przy prowadzeniu produkcji w bioreaktorze.
Bio, techno i biznes - rozmowa z dr Wojciechem Kaniewskim, z koncernu biotechnologicznego Monsanto
Sprawy Nauki: Anna Leszkowska | 2003-12-06
W jakim stanie by³a polska biotechnologia, kiedy wyrusza³ pan z Poznania do Missouri? – Biotechnologii nie by³o w ogóle. Nie by³o tak¿e biologii molekularnej. W Poznaniu, w Instytucie Ochrony Ro¶lin, na przyzwoitym poziomie by³a chemia, biochemia, wirusologia, któr± siê zajmowa³em, na wysokim poziomie – genetyka. „Wskoczyæ” do biotechnologii z takimi podstawami nie by³o trudno. Kiedy zaczê³a siê biotechnologia – dok³adnie trudno okre¶liæ. Pierwszy gen przeniesiono z jednej do drugiej bakterii w 1978 r. w Kalifornii i niektórzy mówi±, ¿e jest to data narodzin biotechnologii. W 1981 r. dr Jaworski z Monsanto jako pierwszy na ¶wiecie wpad³ na pomys³, ¿e skoro mo¿na przek³adaæ gen z jednej bakterii do drugiej – mo¿e bêdzie te¿ mo¿na to zrobiæ w ro¶linach. Pierwsz± ro¶linê z obcym genem – petuniê – stworzono w 1983 r. w Monsanto – i tê datê biotechnolodzy uwa¿aj± za najwa¿niejsz±. Ja zacz±³em tam pracê trzy lata pó¼niej. Wówczas wiedziano ju¿, ¿e mo¿na co¶ w ro¶linach zmieniaæ, ale nie wiedziano po co.
Diagnostyka molekularna
Sprawy Nauki: Beata Czechowska-Derkacz | 2003-10-27
Katedra Mikrobiologii Wydzia³u Chemicznego Politechniki Gdañskiej od kilku lat zajmuje siê diagnostyk± molekularn±, polegaj±c± na analizie materia³u genetycznego. Zespó³ naukowy ma spore osi±gniêcia w tworzeniu zestawów diagnostycznych do wykrywania czynników chorób infekcyjnych ludzi. Opracowano tak¿e modele badañ epidemiologicznych z wykorzystaniem nowych metod genetycznego ró¿nicowania dla bakterii najczê¶ciej powoduj±cych zaka¿enia szpitalne takich jak: Acinetobacter, Staphylococcus aureus MRSA, Serratia marcescens, Enterococcus faecium. Do diagnostyki mikrobiologicznej ¿ywno¶ci opracowano i przetestowano metody molekularne wykrywania m. in. Listeria monocytogenes, Staphylococcus aureus, Salmonella sp. Du¿e nadzieje na powstanie testu wykrywaj±cego mutacje punktowe (np. w chorobach nowotworowych), zwi±zane s± z badaniami nad wykorzystaniem rekombinantowego bia³ka MutS z Thermus thermophilus. Dotychczasowe do¶wiadczenia mog± okazaæ siê pomocne w opracowaniu rutynowej metody wykrywania mutacji bezpo¶rednio w genomowym DNA, bez amplifikacji badanego rejonu metod± PCR – mówi prof. Józef Kur, kierownik katedry.
Czy boimy siê in¿ynierii genetycznej?
Sprawy Nauki: Ewa Bartnik | 2003-10-27
Boimy siê czêsto rzeczy, które s± nam przedstawiane jako gro¼ne, choæ nie zawsze i niekoniecznie wzbudzane obawy musz± mieæ jakie¶ podstawy. Obawa przed nieznanym towarzyszy cz³owiekowi od pocz±tku jego istnienia. Co pewien czas dowiadujemy siê, ¿e szkodliwa jest kawa, pomidory, opalanie siê i papierosy, i czêsto nie znaj±c racjonalnych argumentów w danej sprawie podejmujemy decyzje na podstawie naszej niekompletnej wiedzy. Akurat z czterech wymienionych powy¿ej „strachów” dowody o szkodliwo¶ci istniej± tylko dla dwóch ostatnich.
Biotechnologia na rozbiegu - Prof. Stefan Malepszy jest twórc± kierunku studiów biotechnologicznych na SGGW wprowadzonych 10 lat temu
Sprawy Nauki: Hanna Barbara Dobrowolska | 2003-10-27
By³y to pierwsze na SGGW studia miêdzywydzia³owe, 5-letnie, daj±ce tytu³ magistra in¿yniera i solidne, nowoczesne wykszta³cenie. Nic dziwnego, ¿e ich absolwenci nie maj± k³opotów ze znalezieniem zatrudnienia. Znaczna ich czê¶æ podejmuje dalsze kszta³cenie na studiach doktoranckich, czêsto w renomowanych o¶rodkach zagranicznych. Spotkaæ ich mo¿na zarówno w Akademii Medycznej jak Instytucie Biologii Do¶wiadczalnej im. M. Nenckiego PAN czy Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Ro¶lin w Radzikowie. Studia s± elitarne, corocznie przyjmowanych jest 45 s³uchaczy. Wysokie koszty kszta³cenia narzucaj± ograniczenia liczby studentów. K³opotom finansowym próbuje siê zaradziæ powierzaj±c m³odzie¿y ze starszych roczników prowadzenie niektórych eksperymentów. Korzy¶æ jest obustronna.