Astma łączy w hybrydy komórki immunologiczne
Mariusz Kosakowski | 2007-03-22
Ostatnie odkrycia naukowców donoszą, że komórki układu odpornościowego mogą stanowić klucz do opracowania skutecznego leku na astmę. Może się to przyczynić się do wyjaśnienia braku skutecznych metod leczenia u niektórych osób cierpiących na astmę.
Astma, czyli szczególny typ zapalenia dróg oddechowych, pojawia się gdy komórki układu immunologicznego wydzielają międzykomórkowe przekaźniki zwane cytokinami (interleukina-1, interleukina-4, interleukina-5, interleukina-13). Cytokiny są odpowiedzialne za przyciąganie innych komórek immunologicznie czynnych i za koordynowanie i wzmacnianie odpowiedzi immunologicznej. Wytwarzanie cytokin jest powodem nadmiernej produkcji śluzu, który zatyka płuca, co w konsekwencji utrudnia oddychanie. Limfocyty T pomocnicze typu 2 są związane z przewlekłym zapaleniem eozynofilowym (co to jest?) i wytwarzaniem pomocniczych cytokin (zwanych limfokinami), które same nie są w stanie wywołać astmy. Stan zapalny może też objawiać się występowaniem cząsteczek takich jak mastocyty, makrofagi, eozynofile.
Komórki NK (natural killer) - pochodzące od limfocytów T, produkują takie same cytokiny jak te wytwarzane przez limfocyty Th2. Jak się jednak okazało odpowiedź tych cytokin jest szybsza, a ich ilość większa. Komórki NK są hybrydami, które zabijają wnikające do organizmu mikroorganizmy. Podobnie jak inne komórki układu odpornościowego, komórki NK przyłączają się do antygenu, co wywołuje odpowiedź immunologiczną charakterystyczną dla limfocytów T.
W zeszłym roku, Omid Akbari i jego współpracownicy z Children*s Hospital Boston w Massachusetts, odkryli kolejny rodzaj komórek NK. Występowały one w płucach ludzi z ostrą astmą, a były nieobecne w płucach ludzi zdrowych. W międzyczasie odrębny zespół ekspertów przeprowadzał badania na myszach, które wykazały, że już sama aktywność komórek NK jest w stanie wywołać astmę. Naukowcy twierdzą, że komórki NK w takim samym stopniu, a nawet bardziej niż komórki limfocytów pomocniczych typu 2, mogą być odpowiedzialne za rozprzestrzenianie się choroby.
W leczeniu chorych na astmę stosuję się leki rozszerzające obkurczone oskrzela. Do takich leków należą β2-mimetyki, zwykle działające krótko. Obecnie zespół Akbari*a testuje lek o nazwie DPPE-PEG, który ma zatrzymać aktywność komórek NK w komórkach myszy. Celem naukowców jest znalezienie zastosowania dla leku przy zapobieganiu astmie o podłożu alergicznym u ludzi. DPPE-PEG zyskał już pozytywną opinię US Food and Drug Administration, więc testy klinicznie będą mogły rozpocząć się jeszcze w tym roku - mówi Akbari, który prezentował swoje odkrycie na spotkaniu American Academy of Astma, Allergy and Immunology w San Diego.
Dopóki stosowanie na myszach leku DPPE-PEG ma obiecujące wyniki, badania będą kontynuowane w celu lepszego poznania roli komórek NK w rozwoju astmy. Naukowcy twierdzą, że w początkowym etapie rozwoju choroby dochodzi do łączenia się cząsteczek tłuszczów i cukrów w glikolipidy, które mogą być rozpoznawane przez większość komórek układu odpornościowego. Już dawno temu zostały odkryte antygeny glikolipidowe, niedawno natomiast odkryto występowanie tych antygenów na powierzchni bakterii i pyłków kwiatowych.
Akbari wierzy, że lek DPPE-PEG będzie skutecznie blokował antygenowe receptory na powierzchni komórek NK i tym samym zapobiegał ich odpowiedzi immunologicznej. Jednak kiedy jego zespół zaczął używać białek jako alergenów w doświadczeniach z myszami, komórki NK były stymulowane do odpowiedzi jako pierwsze, co do tej pory się nie zdarzało. Możliwe, że to białkowe alergeny uruchamiają jeszcze nie do końca poznane mechanizmy, które produkują glikolipidy stymulujące komórki NK, sugeruje Akbari.
Jest wielce prawdopodobne, że to bakteryjne antygeny są odpowiedzialne za powstawanie astmy, mówi Mitchell Kronenberg, przewodniczący La Jolla Institute of Allergy and Immunology w Kalifornii. Sugeruje on, że bakterie mogą wytwarzać glikolipidy, które stanowią antygeny dla komórek NK i pobudzają je do odpowiedzi immunologicznej.
Źródło: The New Scientist, Bio.com, Termedia.pl
http://www.bio.com/newsfeatures/newsfeatures_research.jhtml;?cid=26800012