Bioluminescencja
Monika |
świecenie żywych organizmów.
Bioluminescencja powstaje w wyniku enzymatycznej reakcji chemicznej polegającej na utlenianiu związku zwanego lucyferyną tlenem atmosferycznym w obecności enzymu - lucyferazy.
Z chemicznego punktu widzenia, lucyferyna i lucyferaza różnych gatunków moga być zupełnie odmiennymi związkami wykazującymi jednak podobne właściwości i działającymi w podobny sposób.
Reakcja wymaga dodatkowo udziału ATP i jonów magnezu. W wyniku utleniania powstaje cząsteczka w stanie wzbudzonym - oksylucyferyna, której przejście do stanu podstawowego wiąże się z emisją światła.
Przypuszcza się, że pojawienie się tego zjawiska jest związane ze zmianą składu chemicznego pierwotnej atmosfery Ziemi, w której zaczął występować tlen będący śmiertelna trucizną dla żyjących wtedy organizmów. Bioluminescencja stała się sposobem, w jaki mogły się go pozbyć.
Bioluminescencja może znaleźć zastosowanie w praktyce.
Dzięki rozwojowi inżynierii genetycznej udało się wyizolować z bakterii geny za nią odpowiedzialne, a następnie wszczepiono je roślinom nie posiadającym zdolności świecenia.
Otrzymano m.in. soję o świecących na niebiesko korzeniach, gdy odczuwa niedobór azotu. Prowadzone są dalsze badania nad wyhodowaniem roślin, które natężeniem i barwą światła informowałyby o swoich potrzebach i funkcjach życiowych.
Być może w przyszłości będzie można wykorzystać świecące rośliny do obsadzania poboczy dróg. np w Skandynawii już w średniowieczu znakowano ścieżki leśne świecącymi grzybami.
