Biopreparaty z jaj

Nauka w Polsce (PAP) | 2009-04-24

Projekt naukowy poświęcony poszukiwaniu i badaniu bioaktywnych substancji zawartych w jajach zainaugurowali naukowcy z Wrocławia. Związki te, traktowane jako suplementy diety mogłyby być pomocne w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym, w tym chorobom otępiennym mózgu, chorobom serca i krążenia oraz chorobom nowotworowym. Projekt pt. "Innowacyjne technologie produkcji biopreparatów na bazie nowej generacji jaj" realizuje konsorcjum naukowe, w skład którego wchodzą dwie wrocławskie uczelnie: Uniwersytet Przyrodniczy i Akademia Medyczna.

"Celem projektu jest m.in. wprowadzenie na rynek innowacyjnych produktów wytwarzanych na bazie jaj nowej generacji, w tym preparaty biomedyczne i suplementy diety zapobiegające powstawaniu chorób cywilizacyjnych" - mówi prof. Tadeusz Trziszka z Wydziału Nauk o Żywności Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, kierownik projektu.

Zdaniem profesora, jaja to najdoskonalszy surowiec do produkcji różnych biopreparatów. "Najprostszy przykład - wystarczy zostawić zapłodnione jajo na 21 dni w inkubatorze, a po tym czasie wykluwa się organizm zdolny do samodzielnego życia. Oznacza to, że w jaju są +substancje życia+, które dzięki dodaniu energii umożliwiają powstanie nowej natury" - tłumaczy naukowiec.

Badacze z Wrocławia chcą wyizolować z jaj takie związki i ocenić ich przydatność w naszej diecie.

Jaja zawierają m.in. witaminy z grupy B oraz A i E, a także fosfolipidy, w tym lecytynę, która ma dobroczynny wpływ na naszą pamięć. "Warto zaznaczyć, że lecytyna roślinna zawarta np. w soi nie jest nawet porównywalna z lecytyną pochodzącą z żółtka. Ta jest bogata m.in. w cholinę, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, zwłaszcza arachidynowy (AA) czy dokozaheksaenowy (DHA) - kwas z grupy Omega-3 - wyjaśnia naukowiec. - To tzw. kwasy życia, bez których mózg i serce nie są w stanie właściwie funkcjonować".

Cennym związkiem zawartym w białku jaja jest cystatyna. To związek o charakterze antydrobnoustrojowym, który może być także stosowany w walce z patogennymi grzybami atakującymi skórę. "Cystatyna ma także właściwości antynowotworowe, co zostało potwierdzone w badaniach na komórkach nowotworowych prowadzonych na Uniwersytecie Wrocławskimi i Akademii Medycznej we Wrocławiu (prof. M. Malicka, prof. M. Siewiński, dr T. Sebzda)" - dodaje prof. Trziszka.

Badacze z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu specjalizują się w badaniu tego związku. Udało im się opracować prostą metodę jednoczesnej izolacji cystatyny i lizozymu (rodzaju białka) z białka jaja jako preparatu o aktywności bakteriocydnej i grzybobójczej. Autorzy metody: prof. Tadeusz Trziszka, prof. Antoni Polanowski, dr Agata Sokołowska i dr Agnieszka Kubiak za jej opracowanie otrzymali w ubiegłym roku pierwszą nagrodę za wybitne osiągnięcia w dziedzinie techniki w dorocznym konkursie, organizowanym przez Wrocławską Radę Federacji Stowarzyszeń Naukowo- Technicznych NOT.

Naukowcy chcą nie tylko zgłębić dotychczasową wiedzę na temat substancji zawartych w jajach, ale także przeprowadzić kolejne, nowe badania. "W białku znajdują się minimalne ilości różnego rodzaju białek, które charakteryzują się bardzo silnymi właściwościami bioaktywnymi. Myślimy o tym, żeby przenieść je do organizmów drobnoustrojów i w ramach tzw. rekombinacji produkować identyczne białka, ale na drodze biotechnologicznej, wykorzystując do tego właśnie drobnoustroje" - tłumaczy prof. Trziszka.

Zaawansowane są badania (prof. W. Kopeć) nad immunoglobuliną żółtka, która może być doskonałym biopreparatem w prewencji wielu schorzeń u ludzi i zwierząt.

Naukowcy zamierzają także prowadzić badania mające na celu uzyskanie peptydów prolinowych z żółtka. To związki białkowe, które mogłyby znaleźć zastosowanie w zapobieganiu chorobom otępiennym mózgu - chorobie Alzheimera czy Parkinsona.

Badania nad jajami nowej generacji będą prowadzone na certyfikowanych fermach hodujących kury i przepiórki. Ptaki będą karmione specjalnymi składnikami, takimi jak algi, drożdże selenowe, świeżo tłoczone oleje z roślin oleistych, a także preparaty torfowe. Taki dobór składników pozwoli na uzyskanie w sposób naturalny jaj znacznie bogatszych w witaminy czy wielonienasycone kwasy tłuszczowe.

Projekt finansowany jest ze środków UE przez Ośrodek Przetwarzania Informacji działający przy Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Zakończy się za cztery lata.

Źródło: PAP - Nauka w Polsce, Bogusława Szumiec-Presch