Genetycznie zmodyfikowane goździki w wazonie

Izabela Klauza | 2007-06-04

Komisja Europejska zaaprobowała produkt australijskiej firmy biotechnologicznej Florigene wytwarzającej genetycznie zmodyfikowane goździki - Florigene Moonlite. Kwiaty te mają zmieniony, na drodze inżynierii genetycznej, kolor oraz są odporne na herbicydy. Producenci zapewniają również, że odmiana ma gen kodujący białka powodujące przedłużenie trwałości kwiatów po ich ścięciu.

Florigene Moonlite uzyskane z hodowli komórkowej Dianthus caryophyllus L. (goździk ogrodowy), zmienione za pomocą Agrobacterium tumefaciens oznaczone jako linia 132.2.38 są produktem GMO, który za niedługo zostanie wprowadzony na rynek europejski. Odmiana powstała na drodze inżynierii genetycznej, poprzez wprowadzenie zmutowanych genów do roślin, uwidoczniając się jako m.in. niebieski kolor płatków.

Plazmid CGP1470, wprowadzony do goździka zawierał geny: Promotor 35S wirusa mozaiki kalafiora, gen SuRB (kodujący zmodyfikowane białko syntazy acetomleczanu (ALS), który nadaje tolerancję na sulfonylomocznik, uzyskany z Nicotiana tabacum), promotor CHS (specyficzny promotor z genu kodującego syntezę chalkonu z Anthirrhinum majus), gen Hfl (kodujący 3*5*-hydroksylazę flawonoidów, kluczowy enzym w biosyntezie antocyjanów, z Petunii), terminator D8 (terminator dla genu Hfl), konstytutywny promotor Mac, gen Dfr (kodujący reduktazę dyhydroflawonolu 4, kluczowy enzym w biosyntezie antocyjanów, z Petunii), terminator Mas (terminator z A.tumefaciens).
Najważniejszymi genami są: SuRB - gen odporności na herbicydy (sulfonylomocznik), Hfl i Dfr geny odpowiedzialne za produkcję niebieskiego barwnika.

Stabilność fenotypu Florigene Moonlite była sprawdzana (poprzez ciągłe, wegetatywne rozmnażanie) aż przez 4 lata, zanim odmiana weszła na rynek. Jest to bardzo ważne przy produktach GMO. Jeżeli chodzi o wywoływanie alergii i potencjalną toksyczność, to roślina była bardzo dobrze zbadana. Głównie analizowane były modyfikowane białka: DFR i HF1 (produkty genów Dfr i Hfr). Białka te są podobne do tych, produkowanych przez niemodyfikowane czerwone goździki, które są nieszkodliwe dla człowieka. Również test na mutagenność Ames’a nie wykazał żadnej toksyczności Florigene Moonlite. Gen odporności na herbicydy, był analizowany pod kątem homologiczności z toksycznym genem suRa, badania również nie wykazały homologii, stąd produkt genu nie jest toksyczny. Wykazano, że genetycznie zmodyfikowane goździki nie mają również wpływu na rozwój nietransgenicznych roślin, gdyż będą importowane do Europy jako już cięte kwiaty.

Firma Florigene jako pierwsza, w roku 1996, stworzyła odmianę goździków koloru fiołkowego, oraz od tego czasu poświęca coraz więcej czasu na badania i tworzenie kwitów, które naturalnie nie wytwarzają niebieskiego pigmentu, tj. róże, chryzantemy czy goździki. Florigene Moonlite ma również gen warunkujący dłuższy okres przeżycia kwiatów po ich ścięciu.

Zgoda na sprzedaż goździków firmy Florigene (jednej z pierwszych biotechnologicznych firm w Australii, będącą jedną z Suntory group) została wydana na 10 lat. Genetycznie zmodyfikowane goździki nie są przeznaczone do spożycia przez człowieka, ani do karmienia zwierząt. Lista produktów GMO wprowadzonych na rynek europejski jest umieszczona na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska: http://gmo.mos.gov.pl/produkty_obrot.htm. Już wcześniej, bo 4 grudnia 2006 r. Komicja Europejska podjęła decyzję o wprowadzeniu do obrotu innego goździka firmy Florigene - Dianthus caryophyllus L., (linia 123.2.38), genetycznie zmodyfikowanego w celu uzyskania nowego koloru kwiatu.

Genetycznie zmodyfikowane goździki mają już za niedługo zostać wprowadzone na rynek Unii Europejskiej, sprzedawane jako kwiaty cięte. Jednakże takie kwiaty muszą być odpowiednio znakowane (Zgodnie z art. 47 ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych Ministerstwa Środowiska), jako: "produkt GMO", czy "konsumpcja zabroniona", takie napisy powinny widnieć na metkach przy kwiatach.

Już wkrótce będziemy mogli nasycić oczy widokiem niebieskich goździków. Produkt GMO będzie niebywałą ofertą na rynku kwiatowym. Nie tylko ze względu na swój oryginalny kolor, ale także ze względu na dłuższy okres "świeżości".

- Reuters: EU authorizes import of GMO carnations, May 30, 2007
- http://www.defra.gov.uk/environment/acre/advice/pdf/acre_advice66.pdf
- The State Secretary of Housing, Spatial Planning and the Environment, drs. P.L.B.A. van Geel