Geny a stres

Nauka w Polsce (PAP) | 2008-08-02

Wariant genu, który zwiększa ryzyko choroby Alzheimera ma też wpływ na pogorszenie sprawności umysłowej z powodu stresu u osób starszych - informuje pismo "American Journal of Psychiatry".

Już wcześniej naukowcy z Johns Hopkins University w Baltimore zaobserwowali, że wzrost stężenia hormonu stresu, tj. kortyzolu, w organizmie powoduje pogorszenie sprawności umysłu u starszych osób. Teraz, w badaniach, które objęły tę samą grupę 967 pacjentów uwzględniono dodatkowo posiadane przez nich warianty genu ApoE.

Koduje on białko o nazwie apolipoproteina E, która uczestniczy m.in. w metabolizmie cholesterolu w organizmie. Wariant tego genu, określany jako epsilon 4, powiązano z wyższym ryzykiem choroby Alzheimera.

Pacjenci przeszli testy oceniające różne zdolności umysłowe, np. językowe i pamięciowe. W próbkach śliny, które pobrano od nich przed, w trakcie i po testach zmierzono poziom kortyzolu. Przeprowadzono też badania genetyczne, by sprawdzić warianty genu APOE.

Okazało się, że u pacjentów posiadających jedną kopię wariantu APOE epsilon 4 (każdy gen występuje u nas w dwóch kopiach) wysoki poziom hormonu stresu pogarszał niektóre z badanych zdolności intelektualnych. Osoby, które posiadały dwie kopie tego wariantu i wysoki poziom kortyzolu uzyskiwały gorsze wyniki we wszystkich testach na sprawność umysłową. Nie odnotowano natomiast podobnych zmian przy normalnym stężeniu kortyzolu w ślinie.

Wyniki te wskazują, że wpływ kortyzolu na zdolności intelektualne zależy od genu APOE, a wariant tego genu określany jako epsilon 4 zwiększa wrażliwość starzejącego się mózgu na negatywne skutki stresu, komentują autorzy pracy.

Zdaniem prowadzącego badania dr. Briana S. Schwartza, wyniki te są całkiem przekonujące, zważywszy, że receptory dla kortyzolu są w mózgu bardzo rozpowszechnione, a gen APOE wpływa na bardzo różne czynności mózgu.

Źródło: PAP - Nauka w Polsce