Laboratorium Badań Strukturalnych
NwP, Bogusława Szumiec-Presch | 2007-01-26
Ilościowe eksperymentalne badania rozkładu gęstości elektronowej w molekułach, testowanie elementów optoelektronicznych, oznaczanie zanieczyszczeń w substancjach farmaceutycznych, badania składników żywności czy płynów biologicznych oraz badania strukturalne białek i kwasów nukleinowych - to niektóre możliwości jakie daje nowa aparatura Laboratorium Badań Strukturalnych, które właśnie otwarto w Warszawie.
"Laboratorium wyposażone jest w wyjątkowy i unikalny sprzęt, a rozwiązania organizacyjne i ludzie zaangażowani w pracę tej aparatury dają dobrą gwarancję jej wykorzystania" - tłumaczy kierownik LBS prof. Krzysztof Woźniak.
Organizacyjnie Laboratorium należy do struktury Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, choć powołana została w wyniku działalności jednostek naukowo-badawczych skupionych w warszawskim Kampusie Ochota.
"Laboratorium będzie jednostką naukowo-dydaktyczno-usługową. Chcielibyśmy osiągnąć samofinansowanie - jest to możliwe, zwłaszcza że jesteśmy otwarci na współpracę z innymi jednostkami naukowymi i przemysłem. Chcielibyśmy robić dobrą naukę i nie stronić od nauki aplikatywnej (polegającej na wdrażaniu badań do przemysłu - PAP)" - tłumaczy profesor.
"Laboratorium wyposażone jest w sprzęt najlepszej jakości. Większość z aparatury już działa, czekamy jeszcze na skompletowanie trzech aparatów" - mówi naukowiec.
Aplikacja obejmowała 9 aparatów: dyfraktometr proszkowy z przystawką niskokątową, spektrofluorymetr z opcją TCSPC, HPLC sprzężony z kwadrupolowym spektrometrem masowym, aparat do pomiaru wielkości cząstek, spektrometr FITR z modułem ramanowskim, minispektrometr EPR, rentgenowski spektrometr fluorescencyjny i dyfraktometr monokrystaliczny.
"W skład wyposażenia wejdzie też największy w kraju spektrometr NMR 700 MHz, zakupiony z funduszy grantu inwestycyjnego finansowanego przez Fundusz Rozwoju Nauki i Technologii" - tłumaczy kierownik Laboratorium.
Jak podkreśla Krzysztof Woźniak, zakres możliwości badawczych aparatury jest tak ogromny, że zależy "właściwie od fantazji osób prowadzących badania".
Aparatura umożliwia wyznaczanie struktury ciał stałych, faz ciekłokrystalicznych oraz roztworów. "Te aparaty pozwalają np. na określenie położenia poszczególnych molekuł i zbadania ich wzajemnego oddziaływania, wykonywanie analizy fazowej i identyfikację związków, jak również ilościowe określenie gęstości elektronowej w dowolnym miejscu molekuły znajdującej się w krysztale, które to badania są w Polsce bardzo dużą rzadkością" – wymienia prof. Woźniak.
Badacze mają nadzieję realizować prace dotyczące m.in. polimorfizmu farmaceutyków, czyli wielopostaciowości substancji leczniczych, chemii supramolekularnej czyli badania układów, które na poziomie molekularnym, wykonują pożyteczne czynności - np. są molekularnymi modelami przełączników czy też źródłem energii.
"Liczymy także na badania dynamiki biomolekuł w roztworach oraz osadzonych na powierzchni, badania procesów transportu energii i komunikacji w układach biologicznych i biomimetycznych, badania biomolekuł pułapkowanych w nano- i mikrostrukturach oraz badania użytkowych substancji, takich jak składniki żywności, płyny biologiczne oraz badania kompleksów makromolekularnych" - wyjaśnia naukowiec.
"Choć laboratorium nie rozpoczęło jeszcze na dobre pracy, to już przyciąga swoją uwagę, zarówno polskich jak i zagranicznych naukowców. Mamy zapowiedziane już wizyty pierwszych gości, a od maja będziemy gościć przez 10 tygodni trzech studentów ze Stanów Zjednoczonych" - podkreśla prof. Woźniak.
Laboratorium to jednak nie tylko same badania, ale także dydaktyka. "Chcemy stworzyć ambitną dydaktykę nakierowaną na najlepszych studentów z tzw. kierunków science - chemii, fizyki, biologii, matematyki oraz studentów Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych. Chcemy wypracować indywidualany model pracy, powierzyć im własne projekty - dać więc tym młodym ludziom przedsmak prawdziwej pracy naukowej jeszcze przed obronieniem dyplomu - zaznacza. - Mamy nadzieję, że w korzystanie z tej aparatury włączą się aktywnie także doktoranci".
Jak wyjaśnia, pomysł powołania Laboratorium wziął się z ducha dobrej kooperacji i współpracy na terenie warszawskiego Kampusu Ochota. W 2003 roku kilka jednostek powołało konsorcjum naukowe, przekształcone w 2004 roku w Centrum Zaawansowanych Technologii (CZT). W jego skład wchodzą: Uniwersytet Warszawski jako koordynator, Akademia Medyczna, Instytut Biologii Doświadczalnej im. M.Nenckiego PAN, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M.Mossakowskiego PAN, Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie oraz Instytut Farmaceutyczny.
W 2005 roku instytucje zrzeszone w CZT przygotowały aplikację, która obejmowała powołanie czterech laboratoriów - Laboratorium Genetyki Klinicznej, Laboratorium Biologii Nowotworów i Badań Przedklinicznych, Laboratorium Obrazowania Biologicznego i Medycznego oraz Laboratorium Badań Strukturalnych. LBS jako pierwsze otrzymało finansowanie z funduszy unijnego Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw.
Profesor podkreśla doskonałą współpracę naukowców i władz poszczególnych instytutów zaangażowanych w powstawanie tej struktury. "Po raz pierwszy tak wiele osób zadziałało razem z sukcesem i bez większych kłopotów przeprowadziło największą inwestycję aparaturową na naszym Wydziale" - podkreśla. Ma on nadzieję, że ta inwestycja pokaże, że warto i można zdobywać pieniądze na przyszłościowe badania.
Bogusława Szumiec-Presch, PAP - Nauka w Polsce
Źródło: Nauka w Polsce - PAP