Lepsze wykształcenie może chronić przed chorobą Alzheimera
Adrianna Hypiak | 2006-05-02
Wyższe wykształcenie i częstsze "zatrudnianie" mózgu np. poprzez rozwiązywanie krzyżówek, może istotnie zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. Jednak jeśli choroba już wystąpi, to u osób z wyższym wykształceniem postępuje ona szybciej.
Choroba Alzheimera spowodowana jest odkładaniem tzw. płytek starczych i splotów neurofibrylarnych w mózgu. Płytki starcze utworzone są z patologicznego 39-43 aminokwasowego peptydu zwanego beta-amyloidem. Peptyd ten jest wydzielany przez neurony, komórki glejowe i komórki endotelialne. Oprócz mózgu jego złogi odkładają się także w wokół naczyń krwionośnych i w innych tkankach.
Płytki te powodują degenerację neuronów, w których zanikają synapsy, co prowadzi dalej do obniżenia poziomu acetylocholiny i innych neurotransmiterów w korze mózgowej. Ubytek neurotransmiterów jest przyczyną stałego i stopniowego obniżania się sprawności intelektualnej.
Próbę potwierdzenia i wyjaśnienia tej tezy podjął Nikolaos Scarmeas i jego współpracownicy z Columbia University Medical Center. Badali oni zależność pomiędzy wykształceniem a szybkością progresji choroby Alzheimera.
Do badań zakwalifikowano 312 osób w wieku co najmniej 65 lat, u których rozpoznano chorobę Alzheimera z dużym prawdopodobieństwem (pewne występowanie tej postaci otępienia można stwierdzić jedynie w pośmiertnym badaniu mózgu).
Pacjentów następnie obserwowano przez 5,6 kolejnych lat (okres obserwacji w niektórych przypadkach wynosił 13 lat). Każdego z chorych badano przeciętnie 3,7 razy. Ocena polegała na wykonaniu szeregu testów neuropsychologicznych.
Wyniki tych badań wskazały, iż ogólny spadek sprawności umysłowej wynosił 9% rocznie. Każdy dodatkowy rok edukacji zwiększał ten odsetek o 0,3%.
Największy stopień upośledzenia dotyczył głównie szybkości wykonawczej i pamięci, nie zależał od wieku, płci, rasy, sprawności poznawczej w badaniu wstępnym, występowania depresji ani zmian naczyniowych.
Źródło:
"Education and rates of cognitive decline in incident Alzheimer’s disease." N. Scarmeas, S. M. Albert, J. J. Manly and Y. Stern
Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry 2006;77:308-316