Projekt nowelizacji ustawy o GMO
Marcin Kawa | 2004-11-23
W Sejmie trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o GMO. Także Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawia projekt kolejnej nowelizacji ustawy. Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. MRiRW w swoim projekcie wnioskuje o wprowadzenie przepisów regulujących kwestie współistnienia upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych z uprawami konwencjonalnymi i ekologicznymi.
Aktualnie podstawowym aktem prawnym dotyczącym organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO) jest Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych. (Dz.U. 2001 nr 76 poz. 811).
W opinii do rządowego projektu czytamy m.in., iż:
Istotną zmianą wprowadzona w rządowym projekcie jest wyodrębnienie w ramach zamkniętego użycia GMO “podkategorii” GMM, czyli mikroorganizmów zmodyfikowanych genetycznie.
Wg aktualnie obowiązujących przepisów minister wydaje również zezwolenia na wywóz lub tranzyt produktów GMO - z tego zrezygnowano w omawianym projekcie.
Projekt przewiduje wprowadzenie zmian w składzie Komisji do spraw GMO. Redukcji ulega liczba członków z 19 do 13, mimo to do składu Komisji, co należy uznać za korzystne, włączono także po jednym przedstawicielu nauki w dziedzinie mikrobiologii, wirusologii, biologii molekularnej i genetyki zwierząt.
Szczególnie niepokojące jest jednak to, że ze składu Komisji mają być wyeliminowani przedstawiciele nauki w dziedzinie bezpieczeństwa biologicznego, biotechnologii oraz etyki, a także – przedstawiciele: pozarządowych organizacji ekologicznych, organizacji konsumenckich, Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, oraz resortów: obrony narodowej, gospodarki, transportu i nauki - zmiany ograniczają zatem wpływ społeczeństwa na prace Komisji. Poza tym nie jest też jasne, na jakich kryteriach będzie opierał się wybór przedstawicieli nauki do składu Komisji.
Zaletą projektu jest stwierdzenie, zgodnie z którym nie wydaje się zezwolenia na wprowadzenie do obrotu produktu GMO zawierającego geny odporności na antybiotyki stosowane w leczeniu ludzi i zwierząt, mogące powodować zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska.
Zgodnie z projektem, podobnie jak w przepisach aktualnie obowiązujących zezwolenie na wprowadzenie do obrotu produktu GMO wydaje się na okres 10 lat, ale w odróżnieniu od obecnych przepisów w projekcie zamieszczono dwa wyjątki dotyczące materiału siewnego i leśnego materiału rozmnożeniowego.
Za korzystne należy uznać zamieszczenie w projekcie przepisów nakładających na użytkownika obowiązek monitorowania zagrożeń wynikających z obrotu produktami GMO i przekazywania odpowiednich danych ministrowi ds. środowiska, Komisji Europejskiej oraz właściwym organom pozostałych państw członkowskich UE.
Zaletą projektu jest również wprowadzenie przepisów ujednolicających zasady oznakowania produktów GMO (udostępnianych w celu zamkniętego użycia, lub - zamierzonego uwalniania do środowiska, lub - wprowadzanych do obrotu), zgodnie z przepisami obowiązującymi na obszarze UE.
Uzasadnienie projektu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
Wobec wpisania we wrześniu br. genetycznie zmodyfikowanych odmian kukurydzy (17 odmian lini MON 810, firmy Monsanto - więcej)
do Katalogu Wspólnotowego, co w praktyce oznacza możliwość ich swobodnej uprawy na terenie wszystkich państw członkowskich, uregulowanie na poziomie krajowym kwestii współistnienia upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych z uprawami niemodyfikowanymi stało się szczególnie pilne.
Efektem wprowadzenia do uprawy roślin genetycznie zmodyfikowanych bez jednoczesnego wprowadzenia zasad współistnienia upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych, spowodowałoby w krótkim czasie obecność materiału GMO w płodach rolnych powyżej progów tolerancji ustalonych w prawodawstwie Wspólnoty w uprawach konwencjonalnych i ekologicznych.
Wg projektu rolnik chcący uprawiać modyfikowane genetycznie rośliny (wg ustawy: "Użytkownik GMO") byłby obowiązany do pisemnego zgłoszenia zamiaru uprawy, także posiadaczowi gruntu graniczącego, informacja o zamiarze uprawy roślin GMO podana by została także do wiadomości społeczności lokalnych. W zgłoszenie takie miałoby zawierać m.in. dokładne miejsce uprawy. W przypadku niezgłoszenia uprawy rolnik zobowiązany byłby do opłaty na konto urzędu skarbowego w wysokości 2000 zł za 1 ha uprawy roślin GMO.
Zaproponowane w projekcie ustawy przepisy pozwalają na minimalizację ryzyka związanego z zamieszaniem materiału rozmnożeniowego bądź krzyżowaniem się roślin zmodyfikowanych genetycznie z niemodyfikowanymi oraz umożliwiają kontrolą
upraw genetycznie zmodyfikowanych.
Źródła informacji - czytaj więcej:
Opis przebiegu procesu legislacyjnego projektu rządowego
Prawo i ustawy - BioTechnolog.pl
UE otwiera drzwi przed modyfikowaną kukurydzą
Ustawa o GMO z 22 czerwca 2001