S³ownik biotechnologiczny
Stan przednowotworowy
jest to taki proces patologiczny, w wyniku którego mo¿e rozwin±æ siê nowotwór. Stan ten w obrêbie okre¶lonych tkanek zwiêksza ryzyko rozwoju w nich nowotworu.
Rak
rak wynika z nowotworów lub neoplazmy (popularnie okre¶lanej jako "naro¶l") jednak nie wszystkie nowotwory s± rakiem. Nowotwory dzieli siê na dwa typy - ³agodne i z³o¶liwe, z których drugi pó¼niej rozpoznawany jest jako rak.
Lizosomy
ob³onione struktury, we wnêtrzu których znajduj± siê enzymy hydrolityczne s³u¿±ce do kontrolowanego wewn±trzkomórkowego trawienia makrocz±steczek.
Mikrotubule
elementy strukturalne cytoszkieletu. Zbudowane s± z monomerów tubulinowych a i b. Organizuj± siê podczas pseudopolimeryzacji w protofilamenty, sk³adaj±ce siê z 13 monomerów.
Integryny
s± to g³ówne bia³ka receptorowe, które s± wykorzystywane przez komórkê jako receptory dla sk³adników macierzy zewn±trzkomórkowej oraz jako bia³ka adhezyjne u³atwiaj±ce przy³±czenie siê komórki do macierzy.
Laminy
bia³ka warstwy peryferycznej macierzy j±drowej. Warstwê peryferyczn± buduje blaszka j±drowa z kompleksem porów otoczki j±drowej o masie cz±steczkowej ok. 125 MDa. Laminy s± g³ównymi bia³kami macierzy j±drowej.
Fagocytoza
pobieranie cz±stek wielko¶ci 300nm, mog± to byæ ca³e komórki. Jest to proces zwi±zany ze szkieletem komórkowym.
Inhibitor
ka¿da cz±steczka dzia³aj±ca bezpo¶rednio na enzym w kierunku zmniejszenia jego aktywno¶ci katalitycznej.
Satelitarne DNA
stanowi± go powtórzone, krótkie (do 30 pz) sekwencje DNA, wystêpuje w pobli¿u centromerów chromosomów i bierze udzia³ w przy³±czaniu wrzeciona mitotycznego.
Hodowla tkankowa (komórkowa)
hodowla komórek, tkanek i narz±dów utrzymywanych przy ¿yciu lub rosn±cych in vitro przez okres d³u¿szy ni¿ 24 godziny.
Agaroza
polimer wêglowodanowy izolowany ze ¶ciany komórkowej krasnorostów. ¯ele agarozowe (³atwo uzyskiwane, poprzez rozgotowywanie) wykorzystywane s± do np. elektroforezy, chromatografii, oraz w innych technikach biochemicznych.
Helikaza
enzym rozdzielaj±cy pary zasad w podwójnej cz±steczce DNA, bierze udzia³ w procesie replikacji DNA, gdzie rozplata podwójn± helisê, umo¿liwiaj±c procesjê polimerazy.
Gyraza
enzym E.coli nale¿±cy do topoizomeraz typu II, katalizuje wprowadzanie ujemnych skrêtów w helisie DNA.
Topoizomeraza
enzym wprowadzaj±cy lub usuwaj±cy skrêty z podwójnej nici DNA przez przerywanie i ponowne ³±czenie jednej lub obu nici.
Replikon
Odcinek DNA sk³adaj±cy siê z miejsca startu replikacji oraz przyleg³ego DNA replikuj±cego siê razem z nim. Mo¿e zawieraæ miejsce koñcz±ce replikacjê. Genetyczna jednostka replikacji.
Odporno¶æ wrodzona
odnosi siê do wszystkich mechanizmów obronnych istniej±cych od urodzenia osobnika, odpowiadaj± za ochronê niespecyficzn±.
Odporno¶æ nabyta
uzyskane w trakcie ¿ycia osobnika mechanizmy specyficzne wzglêdem patogenu. Wystêpuje wy³±cznie u krêgowców.
Pinocytoza
polega na pobieraniu przez komórkê substancji p³ynnych. Czê¶æ b³ony wraz z zatrzymanymi na jej powierzchni substancji wpukla siê do wnêtrza komórki.
Agranulocyty
typ leukocytów nie zawieraj±cy ziarnisto¶ci cytoplazmatycznych. Powstaj± w szpiku kostnym. Zalicza siê do nich limfocyty i monocyty.
Granulocyty
typ leukocytów, do którego nale¿± komórki zawieraj±ce cytoplazmatyczne ziarnisto¶ci widoczne pod mikroskopem.