Śmiertelne oblicze komórek macierzystych
Mariusz Kosakowski | 2008-02-15
Komórki macierzyste pochodzące ze szpiczaka mnogiego mają wiele cech wspólnych z prawidłowymi komórkami pnia, donoszą naukowcy z Johns Hopkins Kimmel Cancer Center. Badacze z tegoż centrum obarczają komórki macierzyste winą za utrudnianie walki z nowotworem.
Komórki macierzyste występujące w guzie cechuje zdolność do nieograniczonej liczby podziałów, a także oporność na chemioterapię. Styczniowy raport opublikowany w Journal Cancer Research może wyjaśnić uciążliwość problemu choroby nowotworowej, a także, jak twierdzą specjaliści z Johns Hopkins Kimmel Cancer Center, umożliwić opracowanie nowej metody leczenia.
Szpiczak mnogi (Multiple myeloma, MM) jest jak dotąd nieuleczalną chorobą nowotworową atakującą szpik kostny. Nowotwór powoduje transformacje zdrowych plazmocytów w klon komórek plazmatycznych, które następnie wytwarzają nadmierną ilość monoklonalnego białka M o charakterze immunoglobin IgG, IgD, IgA, które stwierdza się w moczu i krwi. Od kilku lat za genezę tej choroby obwinia się także wirusy. Wirus Herpes (Human Herpesvirus 8 – HHV-8), którego obecność stwierdzono w komórkach dendrytycznych szpiku kostnego chorych na MM, zawiera w swoim genomie analog ludzkiego genu interleukiny-6, która jest zgodna w 24,7% z ludzką. Według naukowców to interleukina-6, która jest czynnikiem wzrostu i różnicowania się limfocytów B, ma być czynnikiem etiologicznym powodującym niekontrolowany rozrost plazmocytów. W Europie rocznie diagnozuje się szpiczaka mnogiego u 3-4 osób na każde 100 000 ludzi. Natomiast w USA choroba dotyka około14 000 ludzi z czego umiera około 11 000. Mężczyźni częściej niż kobiety zapadają na tę chorobę, a wiek podwyższonego ryzyka zachorowalności waha się między 50 a 70 r.ż.
Dziś już wiadomo, że rzadki rodzaj komórek macierzystych, który stanowi 1% wszystkich komórek nowotworu, daje początek limfocytom B, które ulegają później powolnemu rozrostowi.
Aby odróżnić rolę nowotworowych komórek macierzystych od roli samych komórek nowotworu, naukowcy pobrali komórki plazmatyczne krwi od 4 chorych na szpiczaka mnogiego. Następnie komórki macierzyste wszczepiono myszom, u których wystąpiły objawy porażenia kończyn tylnych oraz rozwinął się nowotwór szpiku kostnego. Natomiast po podaniu myszom samych komórek plazmatycznych nie stwierdzono objawów choroby.
Naukowcy centrum Hopkinsa, chcąc uściślić wyniki badań zdecydowali się na jeszcze jeden eksperyment. Tym razem myszom zostały podane cztery związki chemiczne, standardowo używane w walce z chorobami nowotworowymi, mianowicie: dexametazon, lenalidomid, bortezomib i cyklofosfamid. Po podaniu tych czynników okazało się, że blokują one wzrost komórek plazmatycznych, ale nie hamują rozwoju komórek macierzystych.
Wyniki owych badań wskazują na to, że nowotworowe komórki macierzyste są podobne do innych typów komórek pnia, mają podobne właściwości, co może czynić je odpornymi na chemioterapię. Oporność na chemioterapię komórek macierzystych wiąże się z występowaniem u nich enzymów neutralizujących toksyny, jakimi są m.in. leki stosowane w chemioterapii. Toksyny są usuwane z komórek macierzystych przez specjalne pompy obecne na ich powierzchni. Kolejną hipotezą stawianą przez uczonych jest fakt wykorzystywania przez organizm komórek macierzystych do usuwania uszkodzeń powstałych w różny sposób. Być może tak jak w zdrowym organizmie, tak i w guzie, komórki macierzyste starannie naprawiają wszelkie uszkodzenia, czyniąc nowotwór bardziej uciążliwym w leczeniu.
Opierając się na przedstawionych faktach, naukowcy mówią o potrzebie zupełnie nowych metod leczenia nowotworów, zostawiając w tyle konwencjonalną i jak pokazuje życie, w wielu wypadkach nieskuteczną chemioterapię.
Źródło:
- Johns Hopkins Medicine: Stem Cells Make Bone Marrow Cancer Resistant to Treatment, Jan 9, 2008
- jurczyszyn.zdrowemiasto.pl: Szpiczak mnogi - poradnik dla pacjentów, Artur Jurczyszyn
- Wikipedia: Komórka plazmatyczna
Komentarze
ryw6 | 2008-02-29 12:29:06
Z zakończenia artykułu wynika , że jest szansa na znalezienie skutecznej metody do walki z nowotworami...tylko jak długo będzie trwało przestawienie się naukowców na nowe tory poszukiwań ?
Autor | 2008-03-12 10:08:53
Przestawianie się naukowców na nowe tory jest procesem złożonym. Nie da się ukryć, że jest to też zależne od środków finansowych, dlatego większość amerykańskich ośrodków naukowych ma charakter uczelni prywatnych z dość potężnym kapitałem, więc nie dziwi fakt, że większość doniesień naukowych jest właśnie z USA. Jeśli wyniki kolejnych testów będą pomyślne, metoda ta sama się obroni i szybko przekona naukowców. Jeśli będą pomyślne...