Terapia genowa w walce z rakiem trzustki
Konrad Koperwas | 2005-12-01
Jak sugerują wyniki najnowszych badań, terapia genowa, która przeciwdziała wzrostowi komórek nowotworowych trzustki u myszy, może w przyszłości dać nadzieję ludziom cierpiącym na nowotwór złośliwy tego organu.
Rak trzustki lokuje się na piątym miejscu jako przyczyna śmierci wywołanej chorobami nowotworowymi w krajach Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych i jest przy tym praktycznie nieuleczalny - tylko 3% pacjentów przeżywa 5 lat od momentu postawienia diagnozy. Większość umiera w okresie 6 miesięcy od diagnozy, ponieważ typowe symptomy nie pojawiają się zwykle do momentu, aż rak jest już w bardzo zaawansowanym stadium.
Naukowcy z Shanghai Second Medical University w Chinach przebadali ludzkie białko zwane wazostatyną. Badania te wykazały, że posiada ona właściwości supresyjne dla rozwoju nowych naczyń krwionośnych. Wzrost komórek nowotworowych jest uzależniony od dobrego dopływu krwi do nich. W momencie, gdy guz osiągnie rozmiar 2mm3 (dwa milimetry sześcienne) dla swojego wzrostu i proliferacji jego komórki potrzebują rozwoju własnych naczyń krwionośnych, które powstają w procesie określanym mianem angiogenezy. Naczynia te zapewniają stałe dostarczanie substancji odżywczych niezbędnych dla nagłego wzrostu komórek guza.
Yao-Zong Yan i jego współpracownicy zastosowali zmodyfikowanego genetycznie wirusa, który przenosił gen wazostatyny i który mógł przenikać do wnętrza komórek nowotworowych. Użyli oni grupy myszy, u których zostały zaszczepione ludzkie komórki nowotworu trzustki, a następnie myszki te zainfekowano wirusem. Po 72 godzinach zaobserwowano znaczący wzrost guza w kontrolnej grupie myszy, której nie został wstrzyknięty wirus z genem wazostatyny, podczas gdy w przypadku myszy potraktowanych terapią genową został zahamowany wzrost guza.
W kolejnych 7 rundach terapii naukowcy z Chin zauważyli, że chociaż wazostatyna ma niewielki wpływ na istniejące komórki trzustki to zdecydowanie obniża ich proliferację jak również znacząco hamuje proces angiogenezy. "Metoda ta może być potencjalną strategią leczenia wielu nowotworów złośliwych włączając w to rak trzustki i stanowi obiecującą alternatywę terapeutyczną dla guzów, dla których rokowania wyleczenia są bardzo słabe"- dodają naukowcy.
Idea leczenia chorób nowotworowych z wykorzystaniem terapii wirusowych pojawiła się stosunkowo niedawno, bo pod koniec lat dziewięćdziesiątych. W dotychczasowych badaniach poza poszukiwaniem sposobów na zwalczanie komórek nowotworowych skupiano się przede wszystkim na tym, aby stosowane terapie nie powodowały działań niepożądanych. Dlatego też wypracowano dwie strategie, które pozwalają na selektywne zakażanie i zabijanie komórek rakowych.
Pierwsza z nich zwana ukierunkowaniem transdukcyjnym polega na próbach takiego przekształcenia wirusów, by chętniej zakażały komórki rakowe niż zdrowe. Metoda ta opiera się na dołączaniu do osłonki białkowej wirusa cząsteczek adaptorowych, aby uniemożliwić mu przenikanie do komórek zdrowych i ukierunkować go na komórki rakowe. Tak ukierunkowany wirus przejmuje kontrolę nad komórką nowotworową, namnażając się w ilościach powodujących jej zniszczenie.
W drugiej strategii, określanej jako ukierunkowanie transkrypcyjne, wirusy są poddawane modyfikacjom genetycznym, które sprawiają, że aktywacja, czyli transkrypcja ich genów staje się możliwa wyłącznie wewnątrz komórek nowotworowych. Ukierunkowanie transkrypcyjne wykorzystuje z reguły promotory regulujące aktywność danego genu w komórkach rakowych określonego typu. Tak zmodyfikowane wirusy mogą przenikać do zdrowych komórek, ale ze względu na fakt, że komórki te w przeciwieństwie do komórek rakowych nie posiadają odpowiednich białek, które przyłączając się do promotora aktywowałyby replikację wirusa nie dochodzi więc do jego namnożenia ani też uśmiercenia zdrowej komórki.
Źródło: NewScientist, Świat Nauki 2003 - Nr 11(147)
Komentarze
lucasek | 2007-05-29 00:00:00
Moja babcia pare dni temu zmarła na nowotwór trzustki
li | 2008-03-12 00:11:47
wszedzie pisze sie o terapii genowej dotyczacej roznych chorób,nikt nigdzie nie napisal o genoterapii na mukopolisacharydoze zespól Hunnter2.proszę jesłi to mozliwe o informacje w języku polskim na temat rozpoczetej w USA terapii genowej dla MPS.Wiem,ze gen nazywa sie L2NS.dziekuje -matka chorego dziecka
ggracjaa | 2009-10-28 21:40:47
zeby ta terapia mogla podzialac na mojego nazeczonego(jest chory na raka trzustki) to nic wiecej do szczescia by nam nie brakowalo poza jednym -dziecka.jego zdrowie i dziecko to wszystko czego pragne na tym swiecie.