Zsekwencjonowano genom ryżu
Marcin Kawa | 2005-08-12
Prace nad sekwencjonowaniem genomu tej rośliny właśnie się zakończyły. Eksperci zidentyfikowali 389 milionów par zasad - niemal wszystkie tworzące genom ryżu. Wyniki tych badań mają przyspieszyć prace nad stworzeniem nowych, bardziej odpornych i wydajnych odmian rośliny, stanowiącej podstawę wyżywienia połowy populacji świata.
Wyniki ich badań publikuje najnowsze wydanie "Nature".
Ryż - podkreślają genetycy - jest rośliną niezwykle skomplikowaną. Z badań wynika, że na dwunastu chromosomach rośliny znajduje się ok. 37,5 tys. genów. Dla porównania - człowiek ma ich "tylko" ok. 20 - 25 tys. Naukowcom udało się już zidentyfikować geny odpowiedzialne za podstawowe procesy metaboliczne, takie jak kwitnięcie.
Naukowcy porównali genom ryżu z inną w pełni zsekwencjonowaną rośliną - Arabidopsis thaliana (rzodkiewnikiem pospolitym). Okazało się, że 90% białek Arabidopsis znajduje się też w ryżu, a tylko 71% białek ryży jest w Arabidopsis. Sugeruje to, że ryż posiada wiele genów charakterystycznych dla siebie, albo roślin zbożowych. Dzięki temu zsekwencjonowanie ryżu pozwala na poznanie do pewnego stopnia genomu innych ważnych rośliny uprawnych, m.in. kukurydzy, pszenicy, jęczmienia, żyta, sorgo i trzciny cukrowej.
Także dużo wspólnych genów znajduje się na podobnych pozycjach na poszczególnych chromosomach. Ułatwia to określanie funkcji danego genu, gdyż odkrywając ją dla genu w ryżu, prawdopodobne jest, że odpowiadający gen w innym zbożu ma tą samą albo podobną funkcję.
Zsekwnecjonowany ryż - Oryza sativa podgatunek japonica - uprawiany jest głównie w Japonii, Korei, i Stanach Zjednoczonych. Prace nad zbadaniem genomu tej rośliny trwały od 1998 roku. W 2000 roku wstępny szkic przedstawiła amerykańska firma Monsanto. Dwa lata później wyniki własnych badań nad genomem ryżu zaprezentowali naukowcy chińscy i szwajcarscy. W ubiegłym roku uczeni z opisywanego wyżej międzynarodowego zespołu poinformowali o zsekwencjonowaniu 95 proc. genomu rośliny.
Jak uważają naukowcy z International Rice Genome Sequencing Project - zespołu badaczy z 10 krajów, m.in. z Japonii, USA, Chin, Brazylii, Indii, Francji i Tajlandii - produkcja ryżu musi wzrosnąć o jedną trzecią w ciągu 20 lat, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu.
Innymi genetycznymi działaniami nad ryżem było stworzenie - tzw. "złotego ryżu" ("golden rice") - genetycznie zmodyfikowanego ryżu zawierającego β-karoten. Modyfikacja polegała na wprowadzeniu do genomu ryż genów z żonkila odpowiedzialnych za produkcję β-karotenu, który jest prekursorem witaminy A. Twórcy mają nadzieję, iż jego uprawa w tzw. krajach Trzeciego Świata, pomoże zmniejszyć niedobór tej witaminy u tamtejszych ludzi.
Źródło:
Rzeczpospolita - wykorzystano całą treść, BBC News
Komentarze
olgusz | 2005-11-01 00:00:00
Kiedys kolezanka zwrocila mi uwage na ten fakt i od tej pory stalam sie wyczulona na tym punkcie. Nie mozna mowic "389 milionów par zasad - niemal wszystkie tworzące kod genetyczny ryżu". Kod genetyczny ryzu jest dokladnie taki sam jak kod genetyczny czlowieka, myszy, E. coli czy drozdzy (za wyj mitochondriow) i jest trojkowy, zdegenerowany, niezachodzacy itd, wszyscy czytajacy ten serwis wiedza. Mozecie to uznac za czepianie, sporo naukowcow popelnia ten blad, ale mnie jednak jest to blad, bo sekwencja nukleotydow nie jest kodem genetycznym i tyle.
Marcin | 2005-11-01 00:00:00
dziękuję, bardzo słuszna uwaga, poprawiłem na genom ryżu :)